مراحل پرورش قارچ خوراکی :
سالنهای یک واحد پرورش قارچ، به صورت جداگانه می باشند که توسط یه پیش راهرو به هم متصل هستند و مساحت هر سالن حدود 100 تا 150 مترمربع می باشد که سالنهای این مجموعه هرکدام مساحت 120 مترمربع با ارتفاع 5 متر و دو ردیف طبقه از نوع گالوانیزه و آلومینیوم می باشد.
در هر سالن 2 ردیف طبقه و با تعداد 6طبقه در هر ردیف احاطه شده است.
دوره پرورش قارچ از زمان ورود کمپوست 55 تا 60 روز و در صورت استفاده از کمپوست تلقیح شده (کمپوستی که دوره ی اسپان ران گذرانده باشد) حدود 40 تا 45 روز می باشد. به این عبارت که در طول یک سال تعداد 8 دوره در یک سالن می توان کشت انجام داد.
در مجموعه سلامت در فصل های گرم سال از کمپوست بدون دوران اسپان ران و در فصل های سرد سال از کمپوستی که دوران اسپان ران را گذرانده (به اصطلاح فاز III) استفاده می شود و در طول یک سال 7دوره کشت متناوب ایجاد می شود.
بدیهی است که سالن های پرورش قارچ با یک تناوب زمانی و با فاصله برنامه ریزی شده کشت می شود که در طول سال به صورت متناوب محصول قارچ داشته باشد.
دستگاهها و ماشین آلات مجموعه سلامت
1. دستگاهها و تجهیزات مربوط به سالن ها :
· قفسه ها که عمدتا از جنس گالوانیزه یا آلومینوم ساخته می شود به ابعاد 180 سانتی متر در اندازه طول سالن
· سیستم های نگهدانده کمپوست و حامل ها
· بویلر (گرمایش)
· چیلر (سرمایش)
· هواساز و ایرواشر جهت تولید رطوبت و اکسیژن سالنها
· سردخانه
· کویل های حرارتی و سرمایشی
· فن های تخلیه CO2
· سنسورها و نشانگرها
· روشنی با ایمنی برق v12 به دلیل خطرات برق گرفتگی در اثر رطوبت سالن ها
· تجهیزات ایمنی : در این مجموعه برای اولین بار از روش راهروهای دوطبقه به جای نردبان متحرک استفاده شده که مزیت های افزایش بهره وری نیروی انسانی و ایمنی از مهمترین دستاوردهای آن می باشد.
دستکاههای مربوط به کشت و برداشت:
نوارهای نقاله
دستگاه فشرده سازی کمپوست
دستگاه عملیات CAC
نوار نقاله جهت پرکردن و تخلیه سالن
ادوات مخصوص برداشت : چاقوهای مخصوص و سطل ها
میزان عملکرد
میزان عملکرد به فاکتورهای زیادی از قبیل : کیفیت کمپوست، کیفیت خاک پوششی و شرایط سالن داری متفاوت است که در مجموعه سلامت میزان عملکرد یک ساله در حدود 28 درصد از وزن کمپوست داخل هر سالن می باشد.
مراحل کشت
تولید قارچ خوراکی با نام علمی Agaricus bisporus و نام تجاری button mushroom می باشد.
اسپان ران = رشد رویشی
توضیح : کمپوست در صورتیکه دوره تلقیح را نگذرانده باشد و به اصطلاح دوره اسپان ران را طی نکرده باشد، در زمان ورود دمای کمپوست را به حد مطلوب 25 درجه سانتی گراد می رسانیم زیرا در طول مسیر ممکن است دما بالاتر یا پایین تر باشد.
مقدار رطوبت سالن بین 85% تا 95%
مقدار CO2 در حدود PPM 3000
تمامی سطوح بسترها را به صورت یکنواخت و صاف و توسط دستگاه تخته کوبی با فشردگی مناسب، یکنواخت می کنیم.
به مدت 14 تا 17 روز دوره اسپان ران طی می شود و تمام سطح و داخل کمپوست از میسلیوم انباشته می شود و به کمپوست از رنگ قهوه ای تیره به رنگ سفید متمایل می شود.
خاکدهی یا کیس ران
بعد از اینکه کمپوست به صورت کامل مرحله اسپان ران را طی نمود وارد مرحله خاکدهی می شویم.
فاکنورهای مرحله ی خاکدهی :
دما 24 درجه سانتی گراد
رطوبت 85 درصد
CO2 3500 پی پی ام
طول دوره = بسته به استفاده از روش CAC و RAF
انتخاب روش رافلینگ یا ککینگ
رافلینگ و کگینگ عملیات یکمواخت سازی و شن کشی بعد ار خاکدهی است و عمدتا در واحدهای صنعتی از روش ککینگ استفاده می شود. بعد از خاکدهی به مدت یک روز از روش ککینگ استفاده می شود.
بدین معنی که مقداری از کمپوست به همراه خاک پوششی به میزان 200 تا 300 گرم در متر مربع با خاک پوششی مخلوط و دوباره توسط دستگاه ماشن ککینگ به صورت یکنواخت و توجه به میکرو مایکرو کلایم بدون فشرده سازی خاک در سطح بسترها پوش می دهیم.
دوره ریکاوری
در زمان بعد از ککینگ دوره ریکاوری شروع می شود تا ریسه های میسلیوم بافت خاک را احاطه کنند و در دوره ریکاوری تمامی فاکتورهای دما و CO2 و رطوبت باید یکنواخت باشد زیرا که هر تنش(نوسان) در فاکتورها باعث کم شدن کیفیت محصول می گردد.
· CO2 حدود 3500 تا 4000 در واحد PPM
· رطوبت 85 تا 90 درصد
· دما 26 درجه سانتی گراد
این دوره حدود 2 تا 4 روز زمان می برد.
بعد از یک ریکاوری خوب آماده ی مرحله ی هوادهی می شویم.
در مرحله هوادهی مقدار تهویه بیشتر می شود به اصظلاح تک دهی تا تمامی میسلیوم ها به صورت هیف شوند و هیف ها تبدیل به گره شوند و بعد از تشکیل پین هدهای کوچک در سطح بستر مشاهده می کنیم.
· دمای محیط 18 درجه سانتی گراد
· دمای محیط 16 درجه سانتی گراد
· CO2 حدود 900 تا 1200 PPM
· رطوبت 75% تا 80%
مدت زمان هوادهی 10 روز
چین یا فلاش یک
بعد از گذشت 10 روز پین هدها تبدیل به قارچ های نخودی می شود اکنون زمان آبیاری است که محصول با کیفیت بهتر و کمیت بیشتر تولید کنیم.
چین اول حدود 5روز طول می کشد.
چین دوم
چین سوم
در کل مرحله زایشی قارچ تمام فاکتورها یکنواخت می باشد از قبیل CO2 و رطوبت ، دمای سالن.
مرحله کوکات Cooking out
زمانیکه چین سوم برداشت تمام می شود بدلیل اینکه کمپوست مستعد برای رشد بیماری ها می باشد توسط بویلر بخار و شیر بخار که در هر سالن به صورت جداگانه تعبیه شده است دمای سالن را به حدود 80 تا 90 درجه سانتی گراد می رسانیم و به مدت 12 ساعت در این دما نگهداری می کنیم تا تمامی پارازیت ها و میکروبها پاستوریزه شود و بعد از خنک شدن سالن اقدام به تخلیه سالن و شستشو می کنیم. این روش در مجموعه سلامت به جای استفاده از سموم و مواد ضدعفونی استفاده می شود.
بازیافت
کمپوست بعد از تخلیه در مکانی دور از واحد پرورش دپو شده و بعد از گذراندن مدت زمان مشخص توسط چرخ های خردکن و اضافه نمودن مواد دیگر از قبیل سبوس برنج، پرلیت(جاذب آب) و مقداری خاک زراعی طبق فرمول محاسبه شده برای نوع گیاه موردنظر فرآوری شده و به صورت بسته بندی برای گل های آپارتمانی و محصولات گلخانه ای و محصولات زراعی استفاده می شود.
خاک پوششی
خاک پوششی باید دارای مشخصات کلی زیر باشد :
· ظرفیت نگهداری آب بالا
· اسیدیته (PH) حدود 7.5
· ساختمان و استراکچر تقریبا سبک
· مواد آلی پوسیده نشده، نداشته باشد
· آلودگی نداشته باشد.
خاک Peat بهترین خاک پوششی است ولی چون PH آن مقدار کمی می باشد حدود 4.5 از سنگ گچ برای تنظیم PH و همچنین میزا کلسیم قارچ بهره می گیریم.
خاک توسط تونل بخار بدون استفاده از سموم و مواد شیمیایی و کاملا بهداشتی تهیه می شود.
آلودگی های محیطی پرورش قارچ :
به طور کلی پیشگیری بهتر از درمان است که در مجموعه سلامت استفاده از هپافیلترها و همچنین شستشوی هوا توسط آب استفاده از کفش های مخصوص برای هر سالن و راهرو دستیابی، محدودیت کنترل عبور و مرور کارگران استفاده از حوضچه آهک در مکان های ورودی، استفاده از توری هایی به قطر بسیار ریز برای ورودی و خروخی سالن ها از جمله اقدامات این مجموعه در جهت جلوگیری از آلودگی است.
روش های مبارزه ی دوستدار محیط زیست
استفاده از برگه های زرد جهت حشرات (تله)
استفاده از نمک در مناطقی که دچار کپک سبز می شوند.
استفاده از بخار با دمای 200 درجه سانتی گراد جهت حذف آلودگی
استفاده از تله های فرمونی داخل راهروها خارج از سالن
استفاده از تله های نوری داخل سالن های پرورش قارچ
